In de workshops ervaar je de kracht en bijzondere beleving van systemisch werk. Ieder systeem –van een familie of een groep of van jezelf- zoekt voortdurend naar evenwicht. Soms door generaties heen. Door het systeem op te stellen met representanten van delen van het systeem krijg je inzicht in de dieperliggende dynamiek van het systeem. Vervolgens worden er nieuwe verbindingen in het systeem aangebracht en komt de vaste energie weer in beweging en in balans. Voor opstellers en representanten een leerzame en krachtige ervaring.
Veel situaties die wij in ons dagelijks leven ervaren kunnen inzichtelijk gemaakt worden door middel van een opstelling. We zijn zelf een systeem en we behoren allemaal tot een aantal systemen. We maken deel uit van het systeem van de familie waaruit we zijn voortgekomen. Er is het systeem van het huidige gezin of de huidige leefsituatie. Maar ook door het werk wat we doen behoren we tot het systeem van een organisatie. In principe kan ieder probleem dat gerelateerd is aan een van deze systemen - of het nu jezelf, je familie, of een organisatie betreft - worden opgesteld. Maar ook kunnen we bijvoorbeeld keuzemogelijkheden opstellen – denk aan een dilemma of een aantal delen van een probleem of van jezelf. Dit noemen we abstracte structuuropstellingen.
In de workshops die ik begeleid, zetten we dan ook verschillende vormen van opstellingswerk neer. Een familiesysteem, een organisatiesysteem of een abstracte structuur. Afhankelijk van de vraag en problematiek en met groot respect voor de opsteller, de cliënt. Voor zowel de deelnemers als voor de opsteller (die een vraag inbrengt) is het ervaren van de kracht van opstellingswerk een grote verrijking.
In een opstelling worden vanuit het publiek representanten (plaatsvervangers) voor de cliënt en de andere leden of delen van het systeem in de ruimte neergezet. Eén van de bijzondere (en tot nu toe nog niet te verklaren) kenmerken van een opstelling is dat de representanten gevoelens en gedachten hebben die vaak nauw overeenkomen met diegene of datgene wat zij in de opstelling representeren. En dit terwijl zij geen kennis hebben van wat er speelt.
Op deze manier worden verstoorde verhoudingen en verstoorde energieën (verstrikkingen) aan het licht gebracht en ontstaat er een zichtbaar en voelbaar patroon waarin de spanningsvelden tussen de leden zich openbaren. Doordat de begeleider de representanten letterlijk een andere plek in die ruimte laat innemen verandert de dynamiek. Mensen voelen dan dat zij in het systeem beter kunnen functioneren. Deze beweging en dit beeld is voor de cliënt vaak al genoeg om het proces van heling zijn werk te laten doen. Het systeem is dan weer in balans en vol kracht en de energie gaat weer of meer stromen.
Voor een ieder die geïnteresseerd is in het menselijk welzijn is het opstellingswerk een verrijkende ervaring. Als representant of toeschouwer ervaar je de kracht van opstellingen en kom je in contact met de gevoelens en het weten van het systemische veld.
Als opsteller ervaar je met welke dieper liggende dynamiek jouw vraag verbonden is. Wat kan je vraag zijn? Misschien ben je ontevreden over een bepaalde situatie, in je gezin, op je werk of in een ander verband. Of ervaar je dat ´iets´ je tegenhoudt om verder te komen. Misschien heb je de behoefte aan helderheid of wil je meer kracht ervaren bij wat je doet. Daarnaast ben je ook welkom met vragen over je loopbaan, toekomst of fysieke problemen.
De Duitse psychotherapeut Bert Hellinger is de grondlegger van familieopstellingen en daaraan verwante opstellingen zoals organisatie- en structuuropstellingen. Opstellingen zijn een onderdeel van het zogenaamde systemische werk in de psychotherapie, waarvan Virginia Satir de grondlegger is. Anderen hebben de methodiek van Hellinger opgepakt en verder ontwikkeld.
Bert Hellinger onderkent drie principes of wetten die van groot belang zijn in systemen:
- Binding: iedereen heeft recht op een eigen plek in het systeem en hoort er gelijkwaardig bij; dit geldt ook voor de overledenen en ex-partners
- Volgorde: er is een (rang)orde voor de juiste plek in het systeem, bijvoorbeeld het eerste en dan het tweede kind; grootouders, ouders, kinderen
- Geven en nemen: dienen in balans te zijn; als de één meer geeft blijft de ander in de schuld
Het systeem streeft voortdurend naar een harmonie en evenwicht.
Voor als je wilt lezen over de achtergronden van opstellingen
- De verborgen dynamiek van familiebanden en De wijsheid is voortdurend onderweg van Bert Hellinger, alsmede zijn andere boeken
- Het succes van organisatie-opstellingen van Gunthard Weber
- Familieopstellingen voor paren van Marlies Holitzka en Elisabeth Remmert
- Conflictoplossingen door familieopstellingen van M. Holitzka en E. Remmert
- Vonken van verlangen van Wiebe Veenbaas & Joke Goudswaard
Mijn favorieten als kennismaking
- Vliegen met sterke vleugels van Bertold Ulsamer, ISBN 90 6963 595
- Familieopstellingen in de praktijk van Indra Torsten Preiss, ISBN 90-215-3607-2
Actueel